صدای آذربایجان ، بازخوانی نظرات و اندیشه های پیشوای ملی آذربایجانی های جهان - 1

محمد امین رسولزاده ، یکی از بزرگترین ایدئولوگها و نظریه پردازان ملی و تشکیل دولت در قرن بیستم تورکان آذربایجان می باشد .

او رئیس شورای ملی آذربایجان و رهبر و پیشوای حرکت آزادی بخش ملی ، جمهوری آذربایجان بود که در 28 می سال 1918 میلادی تشکیل شد .

محمد امین رسولزاده با همکاری دوستانش و با برپائی جمهوری آذربایجان در قسمت شمال اراضی تاریخی و جغرافیایی آذربایجان که در اسارت صد سالۀ تزار روسیه ، هستی و نیستی اش نابود شده بود ، هویت ملی پیچیده و مبهم شدۀ تورکان آذربایجان را در طول 20 قرن برای اولین بار به مفهوم و شکل سیاسی ملت در آورد .

محمد امین رسولزاده عنوان می کرد : " زمانیکه شورای ملی آذربایجان « بیانیۀ استقلال » را اعلام کرد به معنای سیاسی کلمه ، وجود یک ملت آذربایجان را به تثبیت رساند . "

محمد امین رسولزاده از دوران جوانی با یک عشق غیر قابل وصف و بی انتهایی به مسئله آذربایجان و رهایی آن درگیر شده بود و تا آخرین نفس اش به سوگنداش وفادار باقی مانده بود . او می گفت : " از اینکه به مسلمانان تحت ادارۀ روسیه ، مجبور شدند تورک بگویند ، یک گام موفقیت آمیزی می باشد اما تنها اصطلاح تورک نه ، بلکه نام آذربایجان هم باعث موفقیت گردید  " .

او گفتمان جمهوری آذربایجان ،  « تورکچولوک ، وطن پروری ، تشکیل دولت ملی ، انقلابی بودن ، خلق گرائی ، جمهوری خواهی » را به سطح ملی گرایی سیاسی آذربایجان گرائی بالا کشانده بود .

محمد امین رسولزاده در دومین جلسۀ مجلس ملی جمهوری آذربایجان در تاریخ 10 دسامبر 1918 میلادی چنین گفت : " هنگامیکه ما یکی از اهداف نزدیک به رسیدن خودمان که همانا طلب کردن خود مختاری برای آذربایجان بود را مطرح می کردیم هم از سمت دست راستی ها و هم از سمت دست چپی ها مورد هجوم قرار می گرفتیم ."

دست راستی ها از یک نقطه و دست چپی ها از نقطه ای دیگر خواست خودمختاری برای آذربایجان را انکار می کردند . دست راستی ها می گفتند : با آذربایجان –  آذربایجان گفتن      می خواهید جامعۀ مسلمانان ( تورکهای روسیه ) را تکه تکه بکنید ، تحت لوای پرچمی که      می خواهید بلند کنید نعوذ بالله ( خدای ناکرده ) به اسلام ضربه می زنید .

دست چپی ها هم ادعا می کردند که مسئله آذربایجان ما را از جو و محیط دموکراسی خواهی و آزادی خواهی روسیه جدا می کند و موجب تشکیل حکومتی از نوع خانی و بیگی خواهد شد و ... امروز آن مقصد بزرگ برای مدافعان همیشگی مفکورۀ آذربایجان ( ملی گرایان آذربایجانی ) حاصل شده است بخاطر اینکه دیگر دست راستی ها و حتی لازم باشد دست چپی ها واقعیت آذربایجان را انکار نه ، بلکه با تمامی ماهیت وجودی اش قبول می کنند .

زیرا که دیگر بر روی مسئله آذربایجان میان فرقه های مختلف مسلمانان اختلاف نظری وجود ندارد ، بخاطر اینکه در افکار و ذهن همۀ مردم دیگر فکر استقلال آذربایجان شکل گرفته و ماندگار شده است زیرا آن پرچم سه رنگ غرور آفرین مان همۀ ما را متحد کرده است . " { مجلس ملی جمهوری آذربایجان ، 1918 – 1920 }